NOWORODEK

Pierwsze cztery tygodnie życia maluszka to ciężki czas zarówno dla niego, jak i dla świeżo upieczonych rodziców. Etap ten stanem błogosławionym mogą nazwać jedynie ci rodzice, którym trafił się wyjątkowo niewymagający potomek, jednakże wszyscy wiemy, że zdarza się to niezwykle rzadko. :) 

Dlaczego? Bo ten mały człowieczek, któremu było tak dobrze w brzuszku mamy, nagle musi się zmierzyć ze zmieniającą się temperaturą (zwłaszcza latem...), z niewygodą ubranek, które to cisną, to są zbyt duże i wiatr świszczy między jego warstwami, któremu jest zbyt głośno, a to za cicho, a to jest głodny, a mama nie daje jeść, a to nikt się nim nie interesuje od pięciu minut, a to tysiące par oczu wpatruje się w niego... itd..

Noworodek jest rozkoszny, gdy.. śpi. Słyszałaś już takie zdanie? Ja często się z nim spotykam. A jednak nasz Oskar jest rozkoszny nawet wtedy, gdy płaczem domaga się zainteresowania nim. To jego pierwszy sposób komunikacji z innymi, drugim jest jego głużenie, które pojawia się między pierwszym a trzecim miesiącem życia dziecka. Jest to pierwszy etap rozwoju mowy po krzyku. Choć teoretycznie wypowiadane dźwięki nie są celowe i pojawiają się zupełnie poza świadomością dziecka, gdy robi to Oskar, wydaje się, że chce nam przekazać konkretną wiadomość. Kiedy słyszymy głośne "lee" doskonale wiemy, że jest głodny i domaga się piersi. Kiedy powtarza "gii", sprawdzamy mu pieluchę, bo zawsze oznacza to, że ma mokro. Gdy woła "klii", zawsze wówczas się uśmiecha i jest szczęśliwy, gdy mówimy do niego. Jak zatem nie wierzyć w to, że robi to świadomie..? :)

SKALA APGAR

Jest to pierwsze badanie, jakie zostaje poddany noworodek. Skala ta została opracowana przez pediatrę Virginię Apgar i polega na ocenie pięciu cech określających stan dziecka. Test ten wykonuje się u dziecka minutę po porodzie, następnie w 3, 5 i 10 minucie jego życia. Maksymalna ilość punktów, jaką może zdobyć noworodek, to 10.

7  - 10   punktów : stan dziecka dobry/bardzo dobry

4  - 6   punktów : stan dziecka średni, noworodki mogą wymagać pewnych zabiegów reanimacyjnych

.. - 4 punktów : stan dziecka ciężki, noworodki wymagają natychmiastowego działania ratującego życie

Co jest poddawane ocenie?

1. ZABARWIENIE SKÓRY - całe blade/sine, cieliste, ale z sinymi kończynami lub różowe
2. CZYNNOŚĆ SERCA (PULS) - niewyczuwalny, poniżej 100 ud./min lub ponad 100 ud./min.
3. ODRUCHY - reakcja na bodziec - brak reakcji, grymas jako reakcja lub silny krzyk
4. NAPIĘCIE MIĘŚNI - dziecko wiotkie, nieznaczne ruchy kończyn lub duża aktywność
5. ODDECH - brak, powolny/nieregularny lub dobry

Każda z cech zdobywa 0, 1 lub 2 punkty.

ROZWÓJ NOWORODKA

Ponieważ wzrok noworodka nie jest doskonały (widzi on przedmioty w odległości maksymalnie 30 cm, a także nie odróżnia barw pastelowych), nie ma sensu pokazywać mu różnokolorowych zabawek. Na początek kupcie lub zróbcie ozdoby w kolorze białym, czarnym i czerwonym, bo właśnie te barwy noworodek jest w stanie dostrzec. Dobrze też, żeby to były dosyć proste obrazki.

Osobiście narysowałam Oskarowi kółka, kwadraty i trójkąty w tych kolorach oraz buźki przedstawiające różne emocje i pokazywałam mu je każdego dnia. Kupiliśmy też książeczkę z czarno białymi obrazkami zwierząt, którą Oskar jest niezwykle zainteresowany :)

Pod koniec pierwszego miesiąca możecie też pokazywać mu obrazki w kolorach zielonym, niebieskim, pomarańczowym, żółtym.

Noworodek potrafi:

• podnieść głowę na moment, gdy leży na brzuchu,
• wymachiwać rączkami i nóżkami,
• skupić wzrok na przedmiotach oddalonych o 20-30 cm, zwłaszcza na twarzy mamy lub taty,
• wydawać dźwięki przypominające samogłoski "aaa", "eee".

[przeczytaj więcej: Rozwój dziecka w 1 miesiącu życia]

ODRUCHY NOWORODKA

• odruch Moro [noworodek reaguje wzdrygnięciem, energicznym wyprostowaniem rąk, nóg i palców, wygina plecy, odchyla główkę, a potem przyciąga ręce do klatki piersiowej zaciskając piąstki; zanika ok. 4-6 miesiąca życia]

• odruch Babińskiego [po delikatnym dotknięciu stopy noworodka od pięty do palców, palce wyprostowują się i naprężają, a stopa wykrzywia się do środka; zanika między 6 miesiącem życia a 2 rokiem życia]

• odruch Rootinga [po delikatnym muśnięciu jednego policzka noworodka, odwraca ono głowę w tym kierunku i otwiera usta szukając pokarmu; zanika ok. 3-4 miesiąca życia]

• odruch chodzenia/stawiania kroków [na płaskiej powierzchni noworodek trzymany pod pachy porusza nogami tak, jakby stawiał kroki; zanika ok. 2 miesiąca życia]

• odruch ssania [dziecko zaczyna odruchowo ssać, jeśli coś dotknie jego warg; zanika ok. 2-4 miesiąca życia, potem nie jest to odruch, ale ssanie ochotnicze]

• odruch chwytania [po przyciśnięciu palca do wewnętrznej strony dłoni dziecka, dłoń noworodka się zaciska, jest to atawizm - gdy żyliśmy jeszcze w jaskiniach, dzieci dzięki temu odruchowi trzymały się futra matek podczas długich podróży; zanika ok. 3-6 miesiąca życia]

• odruch szermierza [położone na plecach dziecko przybiera charakterystyczną pozycję - głowa na bok, ręka i noga po tej samej stronie wyprostowane, a przeciwległe kończyny zgięte; zanika ok. 6 miesiąca życia]

PIELĘGNACJA KIKUTA PĘPOWINY

Zaraz po porodzie Ty, osoba, która Ci towarzyszyła, lub po prostu położna przecina pępowinę - ostatni fizyczny łącznik między Tobą a Twoim dzieckiem. Założony zostaje klips, który ma za zadanie zablokować wypływ krwi z pozostałego kikuta pępowiny. Jeszcze podczas pobytu w szpitalu klips jest zdejmowany, a do Ciebie będzie należało należycie o niego dbać do czasu, aż zaschnie całkowicie i odpadnie. 

Staraj się, aby założona pieluszka nie uciskała pępuszka, a jeśli miałoby do tego dojść, wywiń jej górę na zewnątrz odkrywając kikut po zaklejeniu plastrów bocznych [uprzedzam, że w związku z tym chłopiec może przesikiwać pieluszkę i moczyć ubranko, jeśli pieluszka nie zostanie dobrze zaklejona :)]. W miarę możliwości pozostawiaj maluszka bez ubranka, by świeżym powietrzem osuszać to miejsce.

Czego możesz się spodziewać?

Kiedy wrócisz do domu, patyczkami do uszu osuszaj część wokół kikuta przy każdej zmianie pieluszki. Unieś delikatnie kikut [jak na obrazku] i w sposób dotykowy zbierz żółtawo-krwistą maź, która będzie się tam zbierać. Jeśli okolica pępka nie krwawi, nie wydziela niepokojących zapachów, nie pokrywa się ropą, wszystko jest w porządku. Raz czy dwa razy dziennie spryskaj to miejsce Octeniseptem. Nie ma potrzeby robienia tego częściej.

Jeśli poczujesz nieprzyjemny zapach dochodzący z pępka (podobno jest tak ostry i brzydki, że wyczuwa się go nawet bez zdejmowania ubranka i pieluszki), natychmiast skontaktuj się z lekarzem i oczyszczaj to miejsce Octeniseptem kilka razy dziennie.

Przeczytaj również:
Rozwój dziecka w 1. miesiącu życia